బావ-బావమరుదుల సరసాలు( కవుల కధలు )

మా అమ్మ వాళ్ళ చిన్నప్పుడు దాదాపు అందరికీ పోతన, శ్రీనాథ కవుల పద్యాలూ, వారి మధ్య విభేదాలు చెప్పే కధలు తెలుసు.కానీ మా తరం వారికి పెద్దగా ఇటువంటివి తెలియవు. అందుకోసమే ఈ సంఘటన బ్లాగుతున్నా. అదే కాక కవుల కధలు అని ప్రత్యేకంగా కూటమి మొదలెడుతున్నా. నాకు తెలిసిన కవుల చరిత్ర గురించి ఇందులో ప్రస్తావించాలని నా ఆరాటం. ముందుగా పోతన- శ్రీనథుల బావ-బావమరుదుల సరసాలు.....  

 శ్రీనాథ కవి పల్లకి లో వెడుతుండగా పోతనకు తన మహాత్మ్యము చూపగోరి పల్లకి బోయీలను తొలగిపొమ్మన్నారుట. బోయీలు లేకున్నా పల్లకి గాలిలో తేలుతూ వెళ్తోంది.ఆ వింత చూసి పోతన నాగలి కాడికి గట్టిన ఎద్దులను తొలగించారు.ఎద్దులు లేకుండానే నాగలి పొలమును దున్నుతోంది. ఆ ద్రుశ్యము చూసి శ్రీనాథుడు పల్లకి దిగివచ్చి పోతనతో " హాలికులకు సేమమా?" అని పరిహాసమాడారు. వెంటనే పోతన ..
" బాలరసాల సాల నవపల్లవ కోమల కావ్యకన్యకన్
  గూళలకిచ్చి యప్పడుపు(గూడు భుజించుటకంటె సత్కవుల్
  హాలికులైన నేమి? గహనాంతర సీమల( గందమూలకౌ
  ద్దాలికులైన నేమి నిజదారసుతోదరపోషణార్ధమై"
అంటూ కావ్యకన్యను అమ్ముకుని తినడం కంటే నిజమైన కవి హాలికుడైననూ తప్పులేదని శ్రీనాధునకు ఘాటుగా సమాధానమిచ్చారు.కానీ తరువాత తన బావ శ్రీనధుని పరివారానికి సరైన ఆతిధ్యము ఇవ్వలేక భాగవతమును ఏ రాజుకో అంకితమిచ్చుండవలసినదని పోతన అనుకున్నారట. వెంటనే సరస్వతీదేవి ప్రత్యక్షమయ్యి కన్నీరు కార్చినదట! అప్పుడు పోతన...
"కాటుక కంటినీరు చనుకట్టు పయింబడనేల యేడ్చెదో
కైటభదైత్యమర్దనుని గాదిలి కోడల! యో మదంబ! యో
హాటకగర్భు రాణి! నిను నా(కటికిం గొనిపోయి యల్ల క
ర్ణాటకిరాట కీచకుల కమ్మ(, ద్రిశుద్ధిగ నమ్ము భారతీ!" అని పలికి దేవినోదార్చెనట.
ఆ దేవి కరుణ వలన ఆతిధ్యమునకు కావలసినవన్నీ సమకూరాయట.

భోజనానంతరం శ్రీనాథుని కోరికపై పోతన తాను వ్రాయుచున్న భాగవతమునందలి గజేంద్ర మోక్షము చదివి వినిపించెను. అందు
"సిరికిం జెప్ప(డు, శంఖచక్రయుగముం జేదోయి సంధింప(డే
పరివారంబును జీర(, డభ్రగపతిం బన్నింప(, డాకర్ణికాం
తరధమ్మిల్లము( జక్కనొత్త(డు, వివాదప్రోత్ధితశ్రీకుచో
పరిచేలాంచలమునైన వీడ(డు గజప్రాణావనోత్సాహియై"
అని చదవగానే శ్రీనాథుడు నవ్వి, "బావా! ఎవ్వరికీ చెప్పక, ఏ పరివారమును వెంట తీసుకునిపోక,ఏ సాధనములూ చేపట్టక విష్ణుమూర్తి గజేంద్రుడను ఎలా రక్షిద్దామని వె ళ్ళా డు!" అని వెక్కిరించెను. పోతన నవ్వి ఊరుకుండెను.
కొద్దిసేపటికి శ్రీనాథుని కొడుకు బావిలో పడ్డాడన్న  వార్త వచ్చింది. ఒక్క పరుగున శ్రీనాథుడు బావి దగ్గరకి వెళ్ళి అరవడం మొదలెట్టెనట! పోతన, అతని కొడుకు మల్లన అక్కడికి వచ్చి " బావా! ఎవ్వరికీ చెప్పక,ఏ సాధనములూ తీసుకునిరాక బావిలో పడిన కొడుకును ఎట్లు రక్షిద్దామనుకుంటివి?" అని ప్రశ్నించెను. అతని మాటలకు
 శ్రీనాథుడు తెల్లబోయెను. మల్లన " నీ కొడుకు క్షేమమే మామా !" అంటూ పిల్లవాడిని  చాటునుండి తీసుకొచ్చెనట! అప్పుడు పోతన " బావా! నాడు శ్రీహరి కూడా గజేంద్రుడను రక్షించుటకు ఇదే ఆరాటాన్ని పొందియుండును. తెలిసినదా?" అని అన్నారు.శ్రీనాథుడు పోతన యొక్క అలౌకిక కవితావిశేషమును తెలుసుకుని క్షమార్పణ కోరెను.
గుణపాఠాలు చెప్పుటకు హాలికులైననేమి అన్నట్టు ఉంది కదా ఈ కథ!

గురువుగారి పాటలు- అన్నమయ్య పాఠాలు

కొన్ని నెలలుగా నేను రాజమండ్రి లో పుట్టిన అసలుసిసలైన తెలుగమ్మాయిగా బతికేస్తున్నాను. సినిమాలు, షికారులు, హడావుడి, గజిబిజి గందరగోళం నుండి బయటపడి సంగీతం, సాహిత్యం, వంట-వార్పు అంటూ హాయిగా మా అమ్మతో ఆనందంగా ఉన్నాను.మా కొత్తింటి పనులు కూడా నెమ్మదిగా అవుతున్నాయి.ఏదో ఈనాడు ఆదివారం అనుబంధం వాడు రాసినట్టు గానే నా రాశి ఫలాలు జరగబట్టి మధ్యమధ్యలో పెళ్ళీ-పేరంటం; విందు-వినోదం అని అందరినీ కలుస్తున్నాను. నేను ముఖ్యంగా చెప్పదలుచుకున్నది విజయవాడ లో మా సంగీతం గురువుగారి గురించి. చిన్నప్పుడు నేను బాలమ్మ గారి దగ్గర వర్ణాల దాకా సంగీతం నేర్చుకున్నా. మళ్ళీ దాదాపు పన్నెండేళ్ళ తరువాత బాలమ్మ గారి స్నేహితురాలైన ప్రభాకర రామలక్ష్మి గారి దగ్గర సంగీత పాఠాల కోసం వెళ్ళడం మొదలు పెట్టాను. వాళ్ళింటికి వెళ్ళేసరికి ఆవిడ  టి.టి.డి చానలు పెట్టుకుని అందులో ప్రసారమయ్యే అన్నమయ్య కీర్తనలు ప్రతి రోజూ విని, స్వరం రాసిపెట్టుకుని మరీ  నాకు పాడి వినిపించే వారు.నాకేమో మొదటి నుంచీ అన్నమయ్య అంటే పెద్దగా ఇష్టం లేదు.నాకు భాషా జ్ఞానం ఎలా వచ్చిందో తెలియదు గానీ, చిన్నప్పటి నుంచే అన్నమయ్య శ్రుంగార కీర్తనలను వ్యతిరేకించేదాన్ని. పైత్యం ఎక్కువయ్యి పాటలు రాశాడు గానీ గొప్ప భక్తుడేమీ కాదని ఒకప్పటి నా భావన. గురువు గారేమో ఖచ్చితంగా రోజూ ఒక అన్నమయ్య కీర్తన పాడించందే వదిలి పెట్టరు!ఈ అన్నమయ్య నన్నిలా పట్టుకున్నాడేoటి రా బాబోయ్! అని నేను ఎన్నో సార్లు ఆలోచించినా, పాట పాడటం మొదలెట్టాకా ఆపకుండా పాడేదాని. ఒక్కో కీర్తన పాడుతుంటే వచ్చే అనందం నేను చెప్పలేను. రాయలేను కూడా!  ఈ అన్నమయ్య పాటలు నాకెందుకు నచ్చుతున్నై, వీటిలిని ఏ రకంగా  అర్ధం చేసుకోవాలని నేను అనుకున్న కొద్దిసేపటికే నా మనసుకు ఇలా తోచింది: మా తరానికి శ్రుంగారం వంటి విషయాల మీద భారత వేదధర్మ  సాంప్రదాయేతరాభిప్రాయాలు బలంగా ఉన్నాయి. భారత సంప్రదాయం ప్రకారం శ్రుంగారనికి కళత్ర ధర్మం, పవిత్రత, పిత్రు దేవతల ఆశీర్వచనములూ ఆపాదించబడినవి. శ్రుంగార కీర్తనా స్తుతి ద్వారా అన్నమయ్య అటువంటి భావనలకు ఒక   దైవత్వాన్నీ, పవిత్రతనీ ఆపాదించాడు.స్వామి వారిని కీర్తించాడనడం కంటే  భావి తరాలకి ఒక నిక్షిప్త  సందేశం అందించాడు అన్నమయ్య. ప్రతీ విషయంలో ఉన్న మంచిని చూడడానికి ప్రయత్నిస్తే, దానిలోని లోతునూ, నిగూఢార్ధాలను మనంతట మనమే నేర్చుకోగలమనిపిస్తోంది!